gr: Το “Logic” του χθες και του σήμερα...

Κάποιες λογικές αλλάζουν και κάποιες παραμένουν οι ίδιες. Το Logic φέτος κλείνει 19 χρόνια ζωής. Mια πο

ρεία από το 1988 μέχρι σήμερα, από τη Γερμανία στις Ηνωμένες Πολιτείες και σ’ολόκληρο τον κόσμο, από την Εmagic στην Apple, από τον Atari στο PC και από τα Windows στο Mac OS. Μια λογική του χθες, μια πορεία στο σήμερα, μια αναγέννηση με στόχο το αύριο...

Η “λογική” σαφώς παραμένει η ίδια, πόσο όμως αλλάζει η ουσία τελικά;

kappa MYSTA

ΠρόΛογος

Λογική: Από τον ελληνικό όρο “λόγος”. Η ικανότητα του ανθρώπου να κάνει επαγωγικές σκέψεις, αφηρημένες ή συγκεκριμένες. Η διαδικασία μέσα από την οποία οδηγείται η σκέψη σε συμπεράσματα. Η λογική θεωρείται η ικανότητα εκείνη που διακρίνει τον άνθρωπο από τους υπόλοιπους (γνωστούς) ζωντανούς οργανισμούς.

Κοινή Λογική: Η δυνατότητα επικοινωνίας των ανθρώπων, στηριζόμενη σε μια κοινή βάση που πολλές φορές θεωρείται δεδομένη αλλά και αναγκαία, αφού προκύπτει μέσα από νοητικές διεργασίες.

Λογική στη Μουσική Τεχνολογία: Εφαρμογή μουσικής παραγωγής και επεξεργασίας ήχου, με ενσωματωμένο ΜIDI και Audio Sequencer, εργαλεία και μέσα ψηφιακής διαχείρισης, επεξεργασίας και παραγωγής ήχου.

Μιλώντας σήμερα με επαγγελματίες μουσικούς παραγωγούς, δημιουργούς και «μουσικοτεχνολόγους», μοιραία η κουβέντα θα οδηγήσει κάποια στιγμή στα Μac και στο Logic. Η άποψη που επικρατεί για το φανταστικό “ήχο” του Logic, για το συμπαγή χαρακτήρα των παραγωγών που γίνονταν με αυτό κυρίως στο εξωτερικό, αλλά και για το θρυλικό αυτό sequencer, με τον εξαίρετο “κώδικα ψηφιοποίησης και αποψηφιοποίησης ήχου” δε φαίνεται να είναι τυχαία. Ποιο είναι όμως τελικά αυτό το μουσικό πρόγραμμα που η φήμη του προηγείται της εμπειρίας; Γιατί στην Ελλάδα οι επαγγελματίες, όσοι ασχολούνται με το χώρο της “μουσικής τεχνολογίας”, ενώ γνωρίζουν και υποστηρίζουν την ποιότητα του Logic, προφορικά τουλάχιστον, η μεγάλη πλειονότητα τους στη πράξη δεν το χρησιμοποιεί; Μέχρι πρόσφατα δεν μπορούσα να καταλάβω αυτή τη “λογική”! Το να θεωρείς κορυφαίο κάποιο πρόγραμμα μουσικής παραγωγής, αλλά στη πράξη να επιλέγεις τελικά κάποιο άλλο, που πολλές φορές μάλιστα θεωρείς και υποδεέστερο, είναι άξιον απορίας. Προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα, σκέφτομαι ότι, αν οι επαγγελματίες χρησιμοποιούν κάτι λιγότερο από αυτό που οι ίδιοι θεωρούν κορυφαίο, φαινόμενο που το συναντάει κανείς πολύ συχνά στην Ελλάδα, τότε οι εκκο

λαπτόμενοι τεχνολόγοι και οι σπουδαστές στη μουσική τεχνολογία, τι επιλέγουν να μάθουν στα πρώτα τους βήματα, με ποιό κριτήριο, και πόσο τελικά αυτό επηρεάζει την ελληνική μουσική παραγωγή του σήμερα και του αύριο;

Το Logic μέσα στα χρόνια έχει καταφέρει να κτίσει ένα όνομα, να γίνει αντικείμενο λατρείας και ζήλιας, από χρήστες και μη. Από την πρώτη του εμφάνιση στο κόσμο των υπολογιστικών μηχανών της μουσικής, δεν άφησε κανέναν σοβαρό επαγγελματία αδιάφορο. Θα μπορούσε κανείς να παραλληλίσει την πορεία του με αυτήν μιας ντίβας, που τραγουδάει για πρώτη φορά στη σκηνή και σαγηνεύει τα πλήθη, η εμπορική επιτυχία της δισκογραφίας της κτυπάει κόκκινο, φιλοξενείται “πρώτη-μούρη” σε όλα τα έντυπα και κάποια στιγμή, μετά από μια επιτυχημένη πορεία η δημοτικότητα αρχίζει να πέφτει, τα φώτα χαμηλώνουν, το ακροατήριο -αν εξαιρέσουμε τους λίγους πιστούς ακόλουθους- περνάει σε άλλα ονόματα. Η ποιότητα είναι εκεί, πα

ραμένει, όπως άλλωστε και η ιστορία. Το ακροατήριο όμως λείπει. Και ξαφνικά γίνεται το come-back... Με ένα lifting, ένα φρέσκο περιτύλιγμα, μια νέα “δουλειά”, και η Ντίβα βρίσκεται πίσω στο παιχνίδι, ξανά στη σκηνή.

Η Λογική του χθες:

Το 1988 έφθασε στις Ηνωμένες Πολιτείες ένα νέο προϊόν με την ονομασία Notator (v. 1.12).

Η γερμανική εταιρεία C-Lab, που αργότερα έγινε γνωστή με το όνομα Emagic, είχε σχεδιάσει ένα προϊόν ειδικά για εκείνους που ασχολούνταν με τη μουσική και τους υπολογιστές. Διανομή του προϊόντος έκανε στην Αμερική η Digidesign, η εταιρεία που σήμερα είναι γνωστή για το ανταγωνιστικό πρόγραμμα ProTools.

Το Notator έκανε θραύση σε κριτικές στο σχετικό τύπο, καταφέρνοντας να επικρατήσει στους χρήστες του τότε πολύ δημοφιλούς πρωτοκόλλου MIDI (όχι πως τώρα δεν είναι). Οι υπολογιστές εκείνα τα χρόνια, δούλευαν σε ένα περιβάλλον με λίγα έως καθόλου γραφικ

ά στο λειτουργικό τους σύστημα, το mouse απουσίαζε από την εικόνα, και το να παράγει κανείς μουσική με sequencer (πρόγραμμα χρονικής απεικόνισης των δεδομένων εκτέλεσης και ήχου), ήταν πολύ δύσκολη υπόθεση. Η επιτυχία του Notator ήταν αποτέλεσμα μαθηματικής ακρίβειας, αφού με ένα ευδιάκριτο περιβάλλον εργασίας και χρήση του mouse, το Notator αποτελούσε ένα όνειρο που είχε γίνει πραγματικότητα για τους ηλεκτρονικούς

μουσικούς της περιόδου.

Για καθαρά ιστορικούς λόγους, θα αναφέρω

επιγραμματικά ότι περιγράφουμε τα χρόνια πριν από την έκδοση των Windows 3.1 στους υπολογιστές ΙΒΜ (όπως ήταν τότε γνωστά τα σημερινά PC) και τα οποία τότε είχαν σύστημα MS-DOS. Ο Notator “έτρεχε” αποκλειστικά σε Atari ST, υπολογιστής που είχε πρωτοεμφανιστεί το 1985, και που ακόμα και σήμερα διατηρεί για πολλούς μουσικούς τα πρωτεία στη σταθερότητα της MIDI μηχανής του.

Η MIDI μηχανή πίσω από την επιτυχία του Notator ήταν στην ουσία η απαρχή αυτού που σήμερα είναι γνωστό ως “Logic”, με τις περιοχές επεξεργασίας (παράθυρα) γνωστά και σήμερα στους χρήστες Logic ως “notation editor”, “matrix editor”, “hyperedit”.

Το 1993, οι προγραμματιστές της C-Lab ίδρυσαν την εταιρεία Emagic και παρουσίασαν το “Notator Logic”, μια εφαρμογή cross-platform (η εφαρμογή είχε έκδοση για υπολογιστές Atari και Macintosh), στη λογική που είχε εγκαινιάσει ο Notator. Η νέα εφ

αρμογή γρήγορα επικράτησε με το όνομα “Logic”. Είναι ίσως σημαντικό να αναφέρουμε ότι αισθητικά και σχεδιαστικά, το τότε (Notator) Logic κράτησε την ίδια μορφή που είχε μέχρι πριν λίγες βδομάδες (μέχρι και το Logic Pro 7).

Για ένα μεγάλο διάστημα το Logic και η εταιρεία Atari συνέχισαν να έχουν τις προτιμήσεις των μουσικών με το μέρος τους, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’90. Με την έλευση των ψηφιακών ηχογραφήσεων, η Atari δε φαινόταν να μπορεί να αντεπεξέλθει στις “ΤεχνοΛογικές Επιταγές” των καιρών και μέχρι τις αρχές του 1996 είχε αποσυρθεί από την παραγωγή των προσωπικών υπολογιστών. Με τη δημοτικότητα των Microsoft Windows (τότε με επεξεργαστές Intel 386 και 486) να ανεβαίνει, το Cubase Audio, πρόγονος του Cubase VST, πήρε τα πρωτεία από το Logic. Το τελευταίο είχε τότε έκδοση και για υπολογιστές Falcon. ‘Ήτανε δύσκολες εκείνες οι μέρες για τους χρήστες του Logic, αφού φαινόταν ότι η “λογική” τους θα ήταν πολύ δύσκολο να συνεχιστεί. Τότε ήταν που η Emagic αποφάσισε να υποστηρίξει τις εκδόσεις του Logic για την πλατφόρμα Mac.

Το 1994 κυκλοφόρησε το Logic v.1.7, σχεδιασμένο για το λειτουργικό της Apple, Mac System 7, το οποίο σχεδιαστικά φαινόταν να είναι ακριβώς πανομοιότυπο με την έκδοση για Atari, και περιλάμβανε επιτέλους και μηχανή ηχογράφησης (audio recording engine).

Ο ήχος στο Logic v.1.7 περνούσε μέσα από το λεγόμενο “DAE” (Digidesign Audio Engine), της μηχανής ήχου που είχε φτιαχτεί για το “Sound Tools” (το πρώτο ψηφιακό πρόγραμμα επεξεργασίας ήχου της Digidesign που κυκλοφόρησε στο τέλος της δεκαετίας του ’80 και αργότερα εξέλιξε στο πολύ γνωστό αλλά και ανταγωνιστικό Pro Tools). Τι ειρωνεία, ο γνωστός ήχος που έκανε το Logic να ξεχωρίσει και για τον οποίο είναι γνωστός μέχρι και σήμερα οφείλεται στην Digidesign. Γι’ αυτό και μέχρι σήμερα, ο εξοπλισμός (hardware) που χρησιμοποιούν τα ProTools είναι συμβατός και με το Logic. Φίλοι και εχθροί λοιπόν τα ProTools και το Logic!

Tο 1995 κατέφθασε η επόμενη έκδοση του Logic (v.2.0.), όχι μόνο στο Mac αλλά και στο σύστημα των Windows, που τότε είχε περάσει την έκδοση 3.0., η οποία επιτέλους παρείχε «παραθυρικό» περιβάλλον εργασίας. Η Emagic είχε μάλιστα τότε προσφέρει την επιλογή αναβάθμισης του Logic από Atari, είτε σε Mac, είτε σε PC. Παρόλο που η έκδοση του Logic για Windows ήταν αρκετά πιο πίσω από αυτήν για Mac, και παρ’ όλο που τα Mac έδιναν ήδη τη δυνατότητα χρήσης της ενσωματωμένης κάρτας ήχου (Audio Sound Manager), κάτι που κατέβαζε κατά πολύ το κόστος από την χρήση εξωτερικής κάρτας ήχου της Digidesign, τα Windows (PC) κέρδιζαν συνεχώς έδαφος. Μιλάμε για την εποχή που στον κόσμο των Mac κυκλοφορούσαν τα πολύ γνωστά μέχρι σήμερα μοντέλα υπολογιστών Centris και Quadra, τα οποία σημειωτέον, είχαν και το διπλάσιο σχεδόν κόστος από ένα PC 486DX2. Το κόστος λοιπόν άλλη μια φορά αποδεικνύεται σημαντικότερος λόγος σε σχέση με τη σταθερότητα, αφού η περίοδο αυτή αποτελεί κατά πολλούς το στάδιο σταθεροποίησης του συστήματος MIDI στα Windows. Ήταν εκείνη τη εποχή που στην έκδοση του Logic για Mac παρουσιάστηκαν κάποια από τα αγαπημένα χαρακτηριστικά πολλών χρηστών, για τα οποία ακόμα και σήμερα το Logic θεωρείται κορυφαίο όπως η μεταφορά Αudio/MIDI σε παρτιτούρα, χαρακτηριστικό καινοτομικό για την εποχή.

Μέχρι το τέλος του 1996, το Logic “έτρεχε” και στον ολοκαίνουριο επεξεργαστή των PC, τον πολύ δημοφιλή Intel Pentium. Υπήρχαν βέβαια πολλά ακόμα τεχνικά προβλήματα, σε βαθμό που πολλοί μουσικοί χρησιμοποιούσαν ακόμα τoν Αtari και το Logic τους, για να δουλεύουν MIDI Sequencing, ενώ παράλληλα τον συγχρόνιζαν με το Logic σε Windows 3.1, για πολυκάναλη ηχογράφηση ήχου (audio multitracking). Τα Windows’ 95 αποτέλεσαν την έκδοση που δυσκόλεψε περισσότερο από όλες τους επαγγελματίες μουσικούς. Η διαχείριση και διανομή ήχου στο σύστημα αυτό θεωρήθηκε από πολλούς η χειρότερη που υπήρξε ποτέ. Οι περιφερειακές συσκευές ήχου δεν λειτουργούσαν και πολύ “ειρηνικά” με το PC, ενώ η κάρτα ήχου που είχε κυκλοφορήσει τότε η ίδια η Emagic με το όνομα AudioWerk 8, δε φαινόταν να βοηθάει τη κρίση!

To Logic v.3 .0 (1997) ήταν το πρώτο δείγμα πραγματικής υπόσχεσης για την σωστή και πλήρη σύμπλευση των ΜΙDΙ & Audio λειτουργιών. Είχε ενσωματωμένες 11 μονάδες εφέ πραγματικού χρόνου (real time effects) και φαινόταν να κερδίζει το χαμένο έδαφος από το Cubase, το οποίο είχε αρχίσει να χρησιμοποιεί τεχνολογία εικονικών οργάνων (VST= Virtual Studio Technology). Η τεχνολογία αυτή σου επέτρεπε να εγκαθιστάς στον υπολογιστή σου ήχους σε μορφή “plug-inn”, οι οποίοι προσομοίαζαν τους ήχους φυσικών μουσικών οργάνων, κάτι που σου έδινε ουσιαστικά τη δυνατότητα πραγματοποίησης μιας ενορχηστρωμένης παραγωγής χωρίς ηχογράφηση φυσικών ήχων. Τα “VST plug-inns” είναι ευραίως γνωστά και σήμερα.

Το 1999, o “αγώνας προσφοράς” σε plug-inns και μονάδες εφέ από τις διάφορες εταιρείες είχε αρχίσει... Η τεχνολογία των περιφερειακών συσκευών ήχου εξελισσόταν παράλληλα (“audio interfaces” με πολλαπλές εισόδους και εξόδους), και το σημαντικό ζήτημα καθυστέρησης σημάτων (latency) είχε αρχίσει να λύνεται σιγά-σιγά. Τα Windows ‘98 είχαν πια σταθεροποιηθεί και οι επεξεργαστές είχαν ξεπεράσει τις ταχύτητες του 1GHz. Σ’ αυτές τις ιδανικές συνθήκες ανακοινώθηκε η κυκλοφορία του Logic v.4.0, παρέχοντας τέσσερις προτάσεις εκδόσεων για τον χρήστη: την Platinum, την Gold, την Silver και την MicroLogic. H Platinum έκδοση εγκαινίασε ένα σύνολο καινοτομικών εργαλείων, όπως ο surround ήχος 5.1 & 7.1, με παρεχόμενο εικονικό surround μίκτη, και στην αναβάθμιση της εφαρμογής από το v.4.0. στο v.4.5 συμπεριλήφθηκαν οι μονάδες ηχητικής επεξεργασίας όπως το “Fat EQ”, το “Compressor”, το “Auto Filter”, το En-Verb” και το Platinum Verb”, το “Phaser” και το “Tape Delay”. Ήταν η πρώτη φορά που ο παραγωγός μπορούσε να μιξάρει μέσα από εικονικό μίκτη και χωρίς καμία απολύτως ανάγκη εξωτερικής μονάδας μίξης. Η Εποχή των μουσικών είχε αρχίσει να “ξημερώνει” και η μουσική να ακούγεται!

Σημαντικό να αναφέρω εδώ ότι η Emagic είχε αντικαταστήσει το παλαιότερο κλειδί ασφαλείας, το “dongle” όπως το ονόμαζε, με ένα υψηλότερης τεχνολογίας “κλειδί”, γνωστό πλέον ως “XS Key”.

Η έλευση των Windows Xp ήρθε λίγους μήνες μετά την ανακοίνωση της Apple, που αφορούσε το πέρασμα του λειτουργικού της συστήματος από το Apple System 9 στο Mac OS X . Η πρώτη εμφάνιση της δοκιμαστικής έκδοσης “Mac OS X Public Beta - Kodiak” έγινε τον Σεπτέμβριο του 2000, ενώ η κανονική έκδοση με την ονομασία “ Mac OS X 10.1 - Cheetah” δόθηκε σε κυκλοφορία τον Μάρτιο του 2001. Η αναβάθμιση στο λειτουργικό σύστημα έφερα φυσιολογικά και την αντίστοιχη αναβάθμιση του Logic στο v.4.8.

Τον Σεπτέμβριο 2001 κυκλοφόρησε το Logic 5, με ένα ολοκαίνουριο σύστημα αυτοματισμών, το οποίο προνοούσε υποστήριξη τόσο για εκδόσεις Windows 98SE/2000/ME/Xp όσο και για Mac OS 9.1 ή OS X 10.2. Οι ρυθμίσεις των αυτοματισμών και του προγραμματισμού καναλιών και εφέ βρίσκονται πλέον στο ίδιο παράθυρο, και οι χρήστες φαίνονταν να είναι ενθουσιασμένοι.

Τον Ιούλιο του 2002, η Apple ανακοίνωσε την αγορά της εταιρείας Emagic. Η ανακοίνωση συμπεριλάμβανε και την απόφαση διακοπής της περαιτέρω ανάπτυξης του Logic για το λειτουργικό σύστημα των Windows. Η Εταιρεία έδινε την δυνατότητα στο 35% των χρηστών (χρήστες Windows) να μεταπηδήσουν σε Mac. Το ισχύον όμως πρόβλημα των μη-συμβατών περιφερειακών ήχου με το λειτουργικό της Apple που είχε κάποιος Logic χρήστης σε Windows αποδείχτηκε αρκετά μεγάλος παράγοντας για να αποτρέψει την πλειονότητα αυτών να περάσουν σε Mac. Το Logic τότε απαριθμούσε περισσότερους από 200.000 Windows χρήστες. Πολλοί από αυτούς συνέχισαν να χρησιμοποιούν το Logic 5 στο PC τους για όσο το δυνατό περισσότερο χρόνο αυτό ήταν δυνατόν, ενώ κάποιοι άλλοι σε βάθος χρόνου πέρασαν σταδιακά σε άλλες εφαρμογές ήχου των Windows. Λίγοι ήταν εκείνοι που αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν την μετάβαση στους υπολογιστές Macintosh.

Με την έκδοση Logic Pro 6 (Ιανουάριος 2004), η εφαρμογή αποκτά πλέον αποκλειστικά “χαρακτήρα Mac”, με απαιτήσεις συστήματος μόνο για το Mac OS .

Θετικά της αλλαγής αυτής ήταν η σαφής σταθερότητα της πλατφόρμας Apple και άρα η πολύ καλύτερη απόδοση όλων των χαρακτηριστικών και εργαλείων επεξεργασίας και παραγωγής. Η διαχείριση του ήχου μέσα από το “Core Audio”, το εγγενές σύστημα διαχείρισης και ροής ήχου στο Mac OS X, αλλά και τα νέα χαρακτηριστικά της έκδοσης προσέθεταν ακόμα περισσότερη αξία στην εφαρμογή. Αξιοσημείωτη είναι η προσθήκη της λειτουργίας “freeze” που υπάρχει μέχρι και σήμερα και αφορά τα κανάλια ήχου (Tracks). Με αυτήν τη λειτουργία, μπορεί κανείς να “κλειδώσει” όποιο από τα κανάλια θέλει, απελευθερώνοντας έτσι σημαντικούς πόρους από τη μνήμη και τον επεξεργαστή του συστήματός του. Αυτό δίνει τη δυνατότητα σε παλαιότερα αλλά και νεότερα συστήματα Mac, να τρέχουν περισσότερα κανάλια, φορτωμένα με εφέ και plug-inns, σε πραγματικό χρόνο (real-time) κατά την διαδικασία παραγωγής. Τα “κλειδωμένα” κανάλια μπορούσαν να “απελευθερωθούν” το ίδιο εύκολα, απενεργοποιώντας την λειτουργία “freeze”, με το πάτημα ενός κουμπιού δίπλα από κάθε κανάλι.

Αρνητικά της νέας τάξης πραγμάτων ήταν σαφέστατα το γεγονός ότι η μετάβαση για τους χρήστες Logic, από Windows σε Mac, είχε τεράστιο οικονομικό κόστος. Το γεγονός ότι η καινούρια έκδοση για Mac δεν υποστήριζε πια “VST” plug-inns είναι και αυτό ένα σημαντικό μείον! Το Logic μέχρι και σήμερα συνεχίζει να μην υποστηρίζει τα pluh-inns τύπου VST. Ως αποκλειστικό μέλος πια της οικογένειας των εφαρμογών του Μac OS X, το Logic είχε απέναντί του τα αντίστοιχα Sequencers που είχαν έκδοση για Mac, το Digital Performer v.4 της εταιρείας MOTU, το Nuendo και το Cubase SX2 της Steinberg, και τα ProTools LE, της Digidesign. Σημαντικό να αναφέρουμε ότι τα ProTools απαιτούσαν κάρτα ήχου της Digidesign που ανέβαζε ακόμα περισσότερο το κόστος.

To Logic Pro 7 αποτέλεσε το πρώτο ολοκληρωμένο πακέτο παραγωγής και επεξεργασίας ήχου με ημερομηνία ανακοίνωσης την 29η Σεπτεμβρίου 2004. Ήδη από την έκδοση 6.3, το Logic Pro είχε ενσωματώσει πολλά “Audio Units” (αντίστοιχη τεχνολογία με αυτή των VST) με εικονικά μουσικά όργανα και μονάδες εφέ που μέχρι τότε ήταν διαθέσιμα ως επιπρόσθετη επιλογή. Η Apple με το Logic Pro 7 προχώρησε άλλο ένα βήμα ως προς τα καινούρια χαρακτηριστικά που παρουσίασε, με το πασίγνωστο “Space Designer” (δυνατότητα ρυθμίσεων που αφορούν την ακουστική των χώρων ηχογράφησης), ένα εργαλείο που θεωρείται σήμερα κορυφαίο και αποτελεί ένα από τα πιο μεγάλα ατού της εφαρμογής. Η δυνατότητα μίξης και παραγωγής του τελικού προϊόντος κατευθείαν σε αρχεία τύπου mp3, όπως και η βελτιωμένη έκδοση του πρωτοκόλλου “ReWire 2” για καλύτερη επικοινωνία με άλλες εφαρμογές ήχου (Reason, Live κ.α.), είναι κάποια επίσης σημαντικά χαρακτηριστικά. Σ΄αυτήν την έκδοση, η ονομασία της Emagic έχει πια καταργηθεί, η εφαρμογή δεν υποστηρίζει κανένα παλαιότερο λειτουργικό πριν από το Mac OS X και το Logic Pro 7 αποτελεί μέρος των επαγγελματικών εφαρμογών της Apple, μαζί με το Final Cut Pro HD για επεξεργασία κινούμενης εικόνας, το Motion για ψηφιακά εφέ στο χώρο του Video, το DVD Studio Pro για παραγωγή και σχεδιασμό του τελικού προϊόντος εικόνας και ήχου σε DVD, το Shake για σύνθεση ψηφιακών video αντικειμένων μέσα στο ίδιο το project, και το Soundtrack για επεξεργασία και συγχρονισμό ήχου με κινούμενη εικόνα.

Είναι σημαντικό να ρίξουμε μια ματιά στις συνθήκες που υπήρχαν τα τελευταία χρόνια στην αγορά της Apple αλλά και σε σχέση με την μουσική βιομηχανία, προκειμένου να αποκτήσουμε μια συνολική “κάτοψη” στα γεγονότα που οδήγησαν στην 12η Σεπτεμβρίου του παρόντος χρόνου (2007). Η Apple φαίνεται πως άρχισε να αλλάζει αντιλήψεις, λογικές και πολιτικές τα τελευταία χρόνια. Οι υπολογιστές της έχουν πλέον ανταγωνιστικές τιμές σε σχέση με τον κόσμο των Windows, καθιστώντας πια τα προϊόντα της προσιτά για τον καταναλωτή. Το Apple iPod (ψηφιακό music player) αλλά και το Apple iTunes (πρόγραμμα αναπαραγωγής και διαχείρισης multimedia με ηλεκτρονικό κατάστημα μουσικής) “δουλεύουν” πια και με Windows, στέλνοντας τις πωλήσεις και την δημοτικότητα της εταιρείας στα ύψη. Το MacMini, ο μικρότερος σε μέγεθος και τιμή υπολογιστής της Apple (κοστίζει λιγότερα από 600€) συνδέεται με οποιαδήποτε οθόνη, πληκτρολόγιο και ποντίκι της αγοράς, καθιστώντας το πέρασμα από PC σε Mac πολύ φθηνό σε κόστος. Αποτέλεσμα των πιο πάνω γεγονότων είναι η άποψη που άρχισε να επικρατεί για την στροφή της Apple στον απλό καταναλωτή. Το Mac είχε πια ενσωματωμένη τη σουίτα iLife, ένα πακέτο εύκολων στη χρήση δημιουργικών εφαρμογών για τον καθημερινό χρήστη, που φέρνει τις multimedia εφαρμογές σε ημερήσια διάταξη, μια εκ των οποίων είναι και το GarageBand. Εδώ έχει σημασία να σταθούμε! Το GarageBand ένα μικρό Logic που πρωτοεμφανίστηκε με το iLife’04. Στην ουσία πρόκειται για ένα απλό και εύκολο μουσικό sequencer, μια περίληψη του επαγγελματικού Logic θα λέγαμε, το οποίο χρησιμοποιεί τον ίδιο ψηφιακό κώδικα ήχου με το Logic, τα δε αρχεία του είναι συμβατά με το Logic, και το πρόγραμμα βρίσκεται ενσωματωμένο σε όλους τους υπολογιστές της, χωρίς επιπλέον κόστος. Η “λογική” της Apple λοιπόν υποστηρίζει το εξής: “αγόρασε έναν καινούριο Mac, για τις καθημερινές σου εργασίες, για τα eMails, τα κείμενα, τη μουσική, τις φωτογραφίες σου, και θα είχες ήδη εγκατεστημένο ένα πακέτο εφαρμογών που σου παρέχει ευκολία χρήσης, ασφάλεια από κολλήματα και διαδικτυακούς ιούς, και που τελικά με αυτό μπορείς ακόμα και να πραγματοποιήσεις τις μουσικές και άλλες ψηφιακές παραγωγές! Η Apple μάλιστα έχει διαθέτει προς πώληση 5 πακέτα προ-ηχογραφημένων δειγμάτων ήχου με Apple Loops, σε πολύ χαμηνλή τιμή (λιγότερα από 100€ το καθένα) με απίστευτη ποιότητα, τα λεγόμενα Jam Packs. Αυτά περιλαμβάνουν μουσικά εικονικά όργανα που φτάνουν μέχρι και την πλήρη συμφωνική ορχήστρα. Το γενικότερο “σχέδιο” φαίνεται να είναι η “κατάκτηση του κόσμου”, ή καλύτερα, η αύξηση πωλήσεων αγγίζοντας τόσο τους επαγγελματίες, όσο και το ευρύ κοινό. Η διαφημιστική μάλιστα ατάκα που χρησιμοποιεί τα τελευταία χρόνια είναι: “Όλα δουλεύουν μέσ’ απ΄ το κουτί!”, το λεγόμενο “Plug ’n’ Play experience, Out of the Box”.

Στους κύκλους των ηλεκτρονικών μουσικών που ακολουθούσαν τις εξελίξεις, ιδιαίτερα οι χρήστες Mac αλλά και όχι μόνο, ακουγόταν συχνά η άποψη ότι “το Mac έχει γίνεται PC”. Η Apple τα έχει όλα, μέχρι και τα Windows τρέχουν στα Mac. Η Apple όμως έχει ξεχάσει τους επαγγελματίες μουσικούς! Μόνο η μάζα των καταναλωτών την ενδιαφέρει πια; Τη στιγμή που ο καταναλωτικός κόσμος στέλνει την δημοτικότητα της στα ύψη, περιμένοντας υστερικά τα καινούρια gadgets, το νέο iPod, το AppleTV, το νέο λειτουργικό Mac OS X Leopard (10.5), το πολυσυζητημένο iPhone (!), υπάρχει μια σοβαρή εκκρεμότητα! Τί γίνεται με τον ήχο;

Ο ήχος... πουθενά! Σιωπή! Η κοινή γνώμη στα επαγγελματικά στρώματα των μουσικών ψιθυρίζει ότι η εταιρεία “αφήνει” το Logic. Έτσι κι αλλιώς η δημοτικότητά του είχε πέσει κατακόρυφα όπως ένας καλλιτέχνης που έχει χρόνια να κυκλοφορήσει κάποια καινούρια δουλειά. Οι χρήστες Logic έχουν περιοριστεί στο ποσοστό εκείνων που έχουν ήδη Mac και στο ποσοστό εκείνων που μπορούν να επενδύσουν ένα ποσό (κάτι λιγότερο από 1000€) για την αγορά του Logic. Σε μια εποχή που η “πειρατεία” ψηφιακού υλικού, μουσικής και λογισμικού κάνει θραύση σε PC και σε Mac, αυτό που κάποιοι από μας ονομάζουμε μοίρασμα αρχείων δηλαδή, σε μια εποχή που στο διαδίκτυο μπορεί κανείς να βρει τα πάντα, που κανένας δεν “πληρώνει” το λογισμικό εκτός κι αν τον υποχρεώνει η δουλειά του, το Logic “προστατεύεται” με το XS Key, καθιστώντας δραματικά δύσκολη την “παράνομη” διάδοση του ακόμα και μεταξύ των Mac χρηστών που θα μπορούσαν να το δουλεύουν. Η χρήση του Logic λοιπόν έχει περιοριστεί σε εκείνα τα επαγγελματικά studio και σε εκείνους τους μουσικούς (υποθέτω στην Ελλάδα αυτοί μετριούνται στα δάκτυλα) που ακόμα επιμένουν να επενδύουν σ’αυτό, που ενώ αποτελεί μια από τις καλύτερες μηχανές ήχου που υπάρχουν, το πιθανότερο είναι να μην τη βρεις στον υπολογιστή του μέσου επαγγελματία μουσικού παραγωγού. Αν δεν το βρίσκεις εύκολα στα ελληνικά επαγγελματικά recording studios, τότε δε θα το βρεις ούτε και στις σχολές μουσικής τεχνολογίας. Και αν δε το βρίσκεις στις σχολές, τότε μάλλον οι χρήστες λιγοστεύουν ή οδεύουν προς εξαφάνιση! Αυτή είναι η “λογική” της επαγωγής στην αγορά εργασίας! Να λοιπόν γιατί το Logic διατηρεί τη φήμη του, το όνομα και τη ποιότητα του, που ενώ όλοι την γνωρίζουν, πολύ λίγοι την εκμεταλλεύονται αφού οι περισσότεροι χρησιμοποιούν κάτι άλλο. Αν μάλιστα είσαι επαγγελματίας, η ποιότητα σε ενδιαφέρει πολύ μεν, αλλά λαμβάνεις υπόψιν και το κόστος, που τις περισσότερες φορές σήμερα αποδεικνύεται σημαντικότερος παράγοντας!

Στις 12 Σεπτεμβρίου 2007, κάτι άλλαξε! Η Apple παρουσίασε την νέα της “λογική”: το Logic Studio. Στη καλύτερη περίπτωση περιμέναμε μια ανανέωση. Τελικά μας βγήκε αναγέννηση! Αυτό που παρουσίασε η Apple δεν είναι απλά το καινούριο Logic 8! Είναι μια συνολική λύση “πακέτου”, για τον επαγγελματία μουσικό, στο δρόμο, στη σκηνή, στο στούντιο, μια λύση τύπου “όλα σε ένα”. To πρόγραμμα που μέχρι “χθες” κόστιζε κάπου κοντά στα 1.000€, σήμερα κοστίζει τα μισά και παρέχει το τριπλάσιο υλικό σε λογισμικό και δυνατότητες. Το Logic Studio, στη λογική του αντίστοιχου πακέτου της Αpple για επεξεργασία Video (Final Cut Studio 2 - Απρίλιος 2007), περιλαμβάνει περισσότερες από μια εφαρμογές που επικοινωνούν μεταξύ τους, και παρουσιάζεται ως μια συνολική λύση σε πολύ χαμηλό κόστος. Το πακέτο περιλαμβάνει φυσικά το νέο Logic Pro 8, μια δεύτερη ολοκαίνουρια εφαρμογή με το όνομα “MainStage”, το “Soundtrack Pro 2” που υπάρχει επίσης και στο “Final Cut Studio 2” (την επαγγελματική της σουίτα για επεξεργασία video), μια σειρά από άλλες βοηθητικές εφαρμογές (utilities) για συμπίεση, mastering και τελική παραγωγή σε ψηφιακό δίσκο, και ένα σύνολο από δείγματα ήχου, από Apple Loops, μονάδες εφέ και εικονικά μουσικά όργανα επαγγελματικής ποιότητας. Στο Πακέτο περιλαμβάνονται και τα 5 από τα 6 “Jam Packs” που κυκλοφορούν, στα οποία έγινε αναφορά πιο πάνω.

Μετά από τρία χρόνια ακριβώς, το Logic είναι πλέον μια ολοκληρωμένη σουίτα, και περιλαμβάνει υλικό και προγράμματα που μέχρι χθες θα κόστιζαν το τριπλάσιο (βλέπε συγκριτικό πίνακα 1).

Γιατί λοιπόν το νέο προϊόν, ανανεωμένο σε χαρακτηριστικά και πλούσιο σε υλικό, κοστίζει τα μισά λεφτά από τη προηγούμενη έκδοση, και με λιγότερο από το 1/3 του κόστους που θα πλήρωνε κανείς “χθες” για να αποκτήσει όλα αυτά τα περιεχόμενα; Ποιο είναι το μυστικό πίσω από αυτή τη νέα τάξη πραγμάτων; Τι συμβαίνει στην Apple και στις μέχρι τώρα λογικές της; Μα είναι απλό! Γιατί για να τα έχεις όλα αυτά... πρέπει να έχεις έναν υπολογιστή Mac! Άρα, δίνοντας αυτές τις τιμές, με την ποιότητα και την τεχνολογική υπεροχή που ήδη γνωρίζουμε ότι υπάρχει, η Apple στοχεύει σε αύξηση πωλήσεων του hardware της! Αν λάβουμε υπόψιν ότι με το νέο Logic Studio καταργείται (!) πια και το κλειδί ασφαλείας (Xs Key), και αυτό αντικαθίσταται από έναν σειριακό κωδικό (οι υποστηρικτές του διαδικτυακού “διαμοιράσματος” θα τρίβουν τα χέρια τους τώρα), θα λέγαμε ότι μάλλον η Apple “δίνει” το προϊόν στο πιάτο.

Ας δούμε τώρα αναλυτικά τις εφαρμογές του Logic Studio:

Logic Pro 8:

Για τους παλαιότερους χρήστες να αναφέρουμε ότι η καινούρια έκδοση είναι πλήρως συμβατή με την προηγούμενη. Αν είχατε δηλαδή φτιάξει “Screensets” (βλέπε επεξήγηση), αυτά διατηρούνται με τις πλήρεις ρυθμίσεις τους και στο v.8. Αλλιώς μπορείτε στη νέα έκδοση να φτιάξετε καινούρια. Για τούς νέους χρήστες, είναι πιθανότατα η καλύτερη περίοδος για να γίνει κανείς χρήστης, αφού αποτελεί την πιο πλήρη και πιο φθηνή λύση για μουσική παραγωγή.

Με ένα ανανεωμένο περιβάλλον χρήσης, το Logic Pro 8 αποτελεί την κορωνίδα του Logic Studio. Όλες οι επαγγελματικές λειτουργίες και ο έλεγχος των παραμέτρων στα κανάλια, είναι πλέον προσβάσιμες μέσα από το ίδιο παράθυρο! Οπτικά θυμίζει πολύ την ευκολία χρήσης του GarageBand για όσους το έχουν δει ή χρησιμοποιήσει, όπου δηλαδή υπάρχει ένα κεντρικό παράθυρο ελέγχου και σ’ αυτό μπορεί κανείς να εμφανίσει ή να κρύψει επιπλέον περιοχές ελέγχου και επεξεργασίας. Πατώντας ένα κουμπί εμφανίζεται στο ίδιο παράθυρο, κάτω-κάτω, το “piano roll” (στο Logic Pro 7 ονομαζόταν Matrix), ή το “score editor”, ο Μίκτης κλπ. Πατώντας ένα άλλο είναι πλέον ορατά και διαθέσιμα τα εργαλεία του “browser” που επιτρέπουν γρήγορη εύρεση και προσθήκη αρχείων ήχου και εικονικών οργάνων, χωρίς να μετακινηθείς από το κεντρικό παράθυρο του Logic. Το περιβάλλον εργασίας είναι ευκολότερο από ποτέ, με τον ίδιο πάντα συμπαγή και μοναδικό ήχο. Όλες οι παράμετροι, τα κουμπιά και τα εργαλεία που βλέπει κανείς στην επιφάνεια εργασίας του Logic είναι πλήρως ρυθμιζόμενα ανάλογα με τις προτιμήσεις του χρήστη, ακόμα και το “transport” (το σημείο ελέγχου της εφαρμογής με βασικές λειτουργίες όπως play, pause, stop κλπ.) έχει 44 πιθανά εργαλεία για να επιλέξει κανείς ώστε να είναι αυτά ορατά. Εννοείται πως η μη εμφάνιση καμίας επιπλέον περιοχής εξακολουθεί να είναι δυνατή, οπότε και το παράθυρο μπορεί να παραμείνει στην ολότητά του διαθέσιμο για την σύνθεση του project (arrange window), όπως ήταν και στο v.7.2.

Κάποια από τα νέα χαρακτηριστικά είναι όντως αξιοπρόσεκτα. Η δυνατότητα επεξεργασίας στο κυρίως παράθυρο με δειγματική ακρίβεια (sample accurate editing), τόσο στο ηχητικό υλικό όσο και στους αυτοματισμούς, είναι κάτι που θα χρησιμοποιηθεί πολύ. Η χρονική επεξεργασία του ηχητικού δείγματος ως προς τα bpm (stretching), είναι επίσης εφικτή στο κεντρικό παράθυρο. Δε χρειάζεται πια να μεταφέρεται κανείς σε άλλο παράθυρο για να κάνει τέτοια επεξεργασία ακριβείας. Κάτι που θα χαροποιήσει ιδιαίτερα τους χρήστες που προέρχονται από τον κόσμο των Windows αλλά θα τους κάνει να νιώσουν και σα στο σπίτι τους, είναι η υποστήριξη (επιτέλους) των μενού του “δεξιού κλικ”. Η δυνατότητα γρήγορου και αυτόματου set-up με κανάλια ήχου, MIDI και εικονικών οργάνων, είναι ευκολότερη από ποτέ, με έτοιμες τυποποιημένες επιλογές (templates). Μια άλλη σημαντική εξέλιξη είναι η βελτιωμένη διαχείριση του πολυκάναλου (surround) ήχου. Το Logic είχε surround ήχο από την έκδοση v.4.5 και σου επέτρεπε να φτιάξεις κανάλια για surround ήχο, τώρα πια όμως μπορείς να ηχογραφήσεις κατευθείαν σε surround, ή να στείλεις το project για τελική surround παραγωγή! Μπορείς επίσης να “γράψεις” surround DVD-A από το Logic, και μέσω της βοηθητικής εφαρμογής “Compressor”, που συμπεριλαμβάνεται στο Logic Studio, να μετατρέψεις αρχεία ήχου (encoding) σε μια μεγάλη γκάμα από format της αγοράς, μέχρι και dolby-digital 5.1. Ένα θέμα που πάντα απασχολούσε τους ηλεκτρονικούς μουσικούς, είναι αυτό του χρόνου απόκρισης που έχουν όλα τα μουσικά προγράμματα όταν δουλεύουν με εξωτερικές συσκευές ήχου ή controllers, το γνωστό “Latency”. Το νέο Logic είναι καινοτομικό και σ’ αυτόν τον τομέα, αφού περιλαμβάνει πλέον μια καινούρια και πολύ σημαντική νέα λειτουργία, που αφορά την αυτόματη ελαχιστοποίηση αυτών των χρόνων. Οι προγραμματιστές του Logic ονομάζουν την λειτουργία “Low Latency mode”, στην ουσία επιτρέπει στο Logic να μειώνει το latency απενεργοποιώντας αυτόματα εκείνα τα plug-inns που συμβάλλουν στην αύξηση της καθυστέρησης. Ειδικά οι μουσικοί που παίζουν ζωντανά με υπολογιστές, θα πρέπει να έχουν ενθουσιαστεί με αυτό το χαρακτηριστικό! Αυτά είναι μόνο μερικά από τα νέα χαρακτηριστικά στο Logic, μέσα από μια πληθώρα καινοτομιών και ευκολιών χρήσης.

MainStage:

Πρόκειται για μια ολοκαίνουρια εφαρμογή που επιτρέπει στον Live μουσικό να μεταφέρει τον ήχο του, όλες τις παραμέτρους, τις ρυθμίσεις και την ποιότητα του Logic, από το studio στη σκηνή. Στην ουσία πρόκειται για ένα “Logic” σε τεχνικά χαρακτηριστικά και δυνατότητες επεξεργασίας ήχου, “ντυμένο” όμως με το αναγκαίο εκείνο interface που θα βοηθήσει τον μουσικό να χρησιμοποιεί όλες τις μονάδες εφέ, τα εικονικά όργανα, τις ρυθμίσεις Audio και MIDI καναλιών, επί σκηνής, με αμεσότητα και ευκολία. Μπορείς δηλαδή να φτιάξεις διάφορους ήχους για χρήση σε ζωντανές συναυλίες, να δημιουργήσεις δηλαδή τον ήχο σου σε κάθε κομμάτι που έχει το ζωντανό σου πρόγραμμα, να σχεδιάσεις εικονικά -εύκολα και γρήγορα- το set-up που θα έχεις στη σκηνή, με controllers, knobs, faders και διάφορα άλλα μέσα ελέγχου των εξωτερικών συσκευών που διαθέτεις, να δώσεις ονόματα στον κάθε ήχο, να ελέγχεις παραμέτρους του ήχου από τα εξωτερικά controllers σου και να βλέπεις τελικά στην οθόνη σου μόνο την αναγκαία πληροφορία που επιλέγεις και που χρειάζεσαι επί σκηνής. Με πολύ καλή απόκριση και χαμηλό latency, αν είσαι ακουστικός μουσικός, τραγουδιστής, και χρησιμοποιείς μικρόφωνα, μπορείς να ελέγχεις τις παραμέτρους των καναλιών και των εφέ μέσα από ένα απλό, εύκολο αλλά λειτουργικό interface. Αν είσαι keyboard player ή κιθαρίστας, τότε έχει όλους τους ήχους του Logic διαθέσιμους για χρήση και επεξεργασία σε πραγματικό χρόνο, μέσω MIDI καναλιών και εντολών. Οι δυνατότητες φαίνονται να είναι τεράστιες. Το να μπορείς επί σκηνής να βγάζεις και να βάζεις καλώδια USB, να συνδέεις και να αποσυνδέεις controllers και σημεία ελέγχου χωρίς να σου “κολλάει” το μηχάνημα και να μην χρειάζεται επανεκκίνηση, είναι κάτι παραπάνω από πολύτιμο για τον μουσικό που παίζει μπροστά σε κόσμο.

Soundtrack Pro 2:

Το “Soundtrack Pro 2” αποτελεί την ανανεωμένη έκδοση του “Soundtrack Pro” το οποίο είχε κυκλοφορήσει σα μέρος της σουίτας “Final Cut Studio” (Απρίλιος 2005). Αποτελεί επίσης την τρίτη έκδοση του προϊόντος “Soundtrack” που η Apple πωλούσε ξεχωριστά το 2003. Σήμερα το “Soundtrack Pro 2” παίζει τον ρόλο μιας γέφυρα μεταξύ του μουσικού και του video editor, ο συνδετικός κρίκος δηλαδή του Logic Studio με το Final Cut Studio 2. Στην ουσία το “Soundtrack Pro 2” είναι δύο εφαρμογές σε μία. Πρώτα-πρώτα είναι ένας πολυκάναλος εγγραφέας με δυνατότητες επεξεργασίας και σύνθεσης κυματομορφών σε 5.1 και stereo ηχητικό περιβάλλον και με απόλυτο συγχρονισμό με εικόνα. Το δεύτερο κομμάτι του αποτελεί την πρόταση της Apple για επαγγελματική επεξεργασία ήχου, με δυνατότητες αφαίρεσης θορύβου, ψηφιακής επεξεργασίας και συχνοτικής ανάλυσης ηχητικού υλικού. Είναι ένα πρόγραμμα πλήρες, ολοκληρωμένο, στέκει από μόνο του αλλά συνεργάζεται ταυτόχρονα και με το Logic Pro 6 και με το Final Cut Pro 6 και οι επεξεργαστικές του δυνατότητες είναι μη-καταστρεπτικές (βλέπε επεξήγηση). Αυτό σημαίνει στη πράξη ότι μπορεί κανείς να κάνει κλικ πάνω σε ένα audio file, να το στείλει με την μαγική εντολή στο “Soundtrack Pro 2”, και αυτό θα ανοίξει στο περιβάλλον εργασίας του τελευταίου. Στη συνέχεια γίνεται η όποια επεξεργασία με τα φανταστικά εργαλεία του Soundtrack, “κλείνοντας” το τελικό αρχείο με τα εφέ που έχουν χρησιμοποιηθεί (render effects), το audio file έχει ενημερωθεί στο Logic με τις αλλαγές που έχουν γίνει. Φοβερά βολικό, δε νομίζετε;

Utilities, Apple Loops & Jam Packs

Όπως είδαμε πιο πάνω, το Logic Studio έρχεται με ένα μεγάλο σε όγκο ψηφιακό υλικό, που αφορά βιβλιοθήκες με 18,000 δείγματα ήχου τύπου Apple Loops, 1,300 δείγματα μουσικών οργάνων και 2,400 σετ από εργοστασιακές ρυθμίσεις καναλιών. Αναλυτικότερα, περιλαμβάνει 600 εργοστασιακές ρυθμίσεις καναλιών σε surround ήχο, περισσότερα από 1,000 πολυκάναλα εφέ ήχου, 1,300 εικονικά όργανα του γνωστού συνθετητή EXS, και τα 5 Jam Packs με δείγματα ήχου και εικονικά όργανα που καλύπτουν μια γκάμα ειδών από τη συμφωνική μουσική, μέχρι την pop (dance, remix) και την παγκόσμια παράδοση. Το πακέτο δίνει τέσσερα utilities (βοηθητικά προγράμματα), το “Impulse Response Utility” (μπορεί να αναδημιουργήσει τις ηχητικές συνθήκες σε χώρους όπως ο καθεδρικός ναός της Παναγίας των Παρισιών ή να δημιουργήσει νέο εικονικό ηχητικό χώρο με συγκεκριμένες παραμέτρους), το “Apple Loops Utility” (με το οποίο μπορεί κανείς να μετατρέψει οποιονδήποτε ηχογραφημένο ήχο σε μορφή AppleLoop, δίνοντας τη δυνατότητα σ’ αυτά τα αρχεία ήχου να προσαρμόζονται με την ρυθμική και την τονική διαβάθμιση του project αυτόματα), το “ WaveBurner” (το εργαλείο για τελική επεξεργασία ήχου και mastering, με απ’ ευθείας εγγραφή σε ψηφιακούς δίσκους επαγγελματικής ποιότητας), και τέλος, το “Compressor” (το μέσον για μεταγραφή του project σας σε διάφορα format της αγοράς για το διαδίκτυο, την παραγωγή video με ήχο σε μορφή Dolby Digital AC-3, κ.α.).

Κοινές Λογικές και Συμπεράσματα:

Λαμβάνοντας υπόψη την δεδομένη πλανητική επικοινωνία των ανθρώπων μέσω διαδικτύου, την εύκολη πρόσβαση σε μαζική πληροφορία, και την άμεση μεταφορά ψηφιακών δεδομένων σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη με ένα ελάχιστο κόστος, μπορούμε να δούμε ότι η μουσική βιομηχανία εξελίσσεται και μεταλλάσσεται! Η εξέλιξη της τεχνολογίας στα μουσικά πράγματα, οι τρόποι διανομής της μουσικής, αλλά και το ίδιο το μέσον (format) με το οποίο γίνεται αυτό, παρέχει στους μουσικούς τη δυνατότητα να έχουν ένα επαγγελματικό μουσικό studio ηχογραφήσεων σχεδόν σε κάθε προσωπικό υπολογιστή. Εκεί χωράει λοιπόν και η λογική της Apple, που δίνει στους μουσικούς ένα έτοιμο πακέτο επαγγελματικής παραγωγής και επεξεργασίας σε πολύ συμφέρουσα τιμή. Γιατί οποιοδήποτε άλλο προϊόν που παρέχει τα όσα δίνει με 500€ το Logic Studio, θα κόστιζε τουλάχιστον τα διπλάσια, αν όχι τα τριπλάσια (βλέπε συγκριτικό πίνακα 2). Οι μουσικοί σήμερα συνεχίζουν να δημιουργούν όπως και παλιά. Η διαφορά είναι ότι μπορούν πλέον να συμμετέχουν σε σημαντικό βαθμό σε όλα τα στάδια από την παραγωγή μέχρι και την παράδοση του προϊόντος τους. Ρεαλιστικά σήμερα, ένας μουσικός με έναν υπολογιστή, γίνεται ταυτόχρονα ο συνθέτη, ο ενορχηστρωτή, ο παραγωγός, ο μάνατζερ του εαυτού του, αλλά και το “τμήμα διανομής” αφού μπορεί μέσω διαδικτύου να “παραδώσει” τη μουσική του οπουδήποτε στο κόσμο. Αυτά τα δεδομένα αποτελούν τη σημερινή πραγματικότητα και η Apple το ξέρει. Δεν νομίζω ότι είναι τυχαία η επιτυχία του iTunes Music Store ούτε και το ότι η Apple δίνει δωρεάν την εφαρμογή iTunes, για PC και για Mac. Δεν το κάνει επειδή μας αγαπά! Πουλάει μουσική και iPods. Τώρα δίνοντας το Logic στο πιάτο θα πουλήσει υπολογιστές! Μήπως εμείς οι μουσικοί πρέπει να εκμεταλλευτούμε τα σημεία των καιρών; Γιατί σήμερα έχουμε πολύ περισσότερη εξουσία και έλεγχο στο ίδιο μας το προϊόν! Δεν την είχαμε πάντα! Ας μην υποτιμούμε αυτήν την εξέλιξη! Η αναγκαιότητα των studio και των εταιρειών παραγωγής και διανομής δεν υφίσταται πλεόν όσο παλιά. Τι απομένει λοιπόν; Η ουσία! Και αυτή συνοψίζεται στα εξής τρία σημεία: Το Ταλέντο και η μουσική γνώση του καθενός (το καλλιτεχνικό μέρος δηλαδή), ο εξοπλισμός και οι τεχνικές ικανότητες (το τεχνικό μέρος, δηλαδή ο υπολογιστής/studio), και η Νομική πτυχή της δουλειάς μας, τα δικαιώματα, τα θέματα που άπτονται της πώλησης κλπ. Το τρίτο φαίνεται να είναι και το πιο ξένο στους μουσικούς. Η Apple πάντως φαίνεται να έχει δώσει μια πολύ καλή και φθηνή λύση στο δεύτερο σημείο, τον εξοπλισμό (Βλέπε συγκριτικό πίνακα 2)! Εδώ που τα λέμε, αν το προϊόν είναι όντως τόσο καλό, δεν έχει προστασία XS Key, με ότι αυτό συνεπάγεται (και δεν εννοώ μόνο την απελευθέρωση της USB θύρας που κρατούσε το κλειδί), αν τα Mac εκτός από το Mac OS X Leopard (26 Οκτωβρίου 2007), τρέχουν και Windows και Linux, και αν όντως δεν έχουν προβλήματα με διαδικτυακούς ιούς, “κρασαρίσματα” και συμβατότητες, στο βαθμό που έχουν τα PC, τότε η συγκεκριμένη λογική ίσως να μην είναι και τόσο κακή τελικά.

Όποια και να είναι η τελική σας σκέψη μετά από τα πιο πάνω, έχει σημασία να θυμάστε ότι καμία μηχανή δεν αντικαθιστά τον ανθρώπινο παράγοντα, και ειδικά όταν η χρήση της αφορά την τέχνη. Εξάλλου κάθε μηχανή είναι τόσο καλή όσο καλός είναι και ο χειριστής της! Από την άλλη, δυσκολεύομαι να συμφωνήσω με την λογική που λέει ότι είναι καλύτερο να “πλένει κανείς στο χέρι” επειδή έτσι έχεις μάθει, όταν μπορεί να πάρει ένα “πλυντήριο”!

Κατεβάστε το άρθρο έτσι όπως δημοσιεύτηκε
στο περιοδικό HITECH: Music Pro (δεξί κλικ και save-as για να το σώσετε στον Η/Υ σας)
(Τεύχος Χειμώνας 2008)